Gaz Yakan Cihazlar Muayenesi

Gaz Yakıtı: 1 bar basınç altında 15° C sıcaklıkta gaz haline bulunan her türlü yakıtı,
Cihazın Normal Kullanımı: Cihazın, kullanım ve montaj kılavuzunda belirtilen esaslara uygun olarak doğru monte edilmesi ile gaz yakıtın basınç ve kalitesindeki normal değişimler çerçevesinde hizmete sunulması ve kullanımını,

GAZ YAKAN CİHAZLAR DİREKTİFİ KAPSAMINDAKİ ÜRÜNLER

• Gaz yakan merkezi ısıtma kazanları
• Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) yakan cihazlar
• Evlerde kullanılan, gazlı su ısıtıcıları
• Fan üflemeli gaz brülörleri
• Gazla çalışan ocaklar
• Gazla çalışan hava ısıtıcıları
• Müstakil, gazla çalışan ısıtıcılar
• Gazla çalışan sanayi mutfak aletleri
• Gazla çalışan ve evlerde kullanılmayan asma tip radyan ısıtıcılar
• Lastik ve plastik hortum ve aksesuarları
• Gaz brülörlerini ve gaz yakan aletleri denetleyen emniyet ve kontrol cihazları
• Tertibatlar
• Gaz vanası
• Ateşleyici
• Elastomer malzemeler

Direktifin Kapsamı:

a. Bu Yönetmelik normal su sıcaklığı 105°C’yı aşmayan pişirme, ısıtma, sıcak su üretimi, soğutma, aydınlatma veya yıkama gibi işlemler için gaz yakan cihazlara uygulanır. Gaz (gazlı yakıt) yakan cihazlar bundan sonra “cihazlar” olarak atfedilir. Brülörler ve bu tip brülöre sahip ısıtma üniteleri “cihaz” olarak dikkate alınır. Ticari kullanım için ayrı olarak pazarlanan ve gaz yakan cihazlarda kullanılan veya monte edilen; brülörler veya brülörlü ısıtma ünitelerinin dışındaki güvenlik, kontrol veya ayarlama cihazları ve yarı-mamüller bundan sonra “fitting” olarak atfedilir.

b. Endüstriyel alanlarda endüstriyel proseslerde kullanılmak üzere özel olarak tasarımlanmış cihazlar paragraf 1’te tanımlanan kapsamın dışındadır.

c. Bu yönetmeliğin amacına uygun olarak, “gazlı yakıt” 15°C’de 1 bar’lık basınç altında gaz halindeki herhangi bir yakıttır.

d. Bu yönetmeliğin amacına uygun olarak, bir cihazın “normal kullanılması”: cihazın imalatçının talimatlarına göre doğru bir şekilde tesis edildiği ve düzenli olarak servise alındığı, gaz kalitesindeki normal değişimle ve basınç kaynağındaki normal sapma ile kullanıldığı ve tasarlanmış amacına göre kullanıldığı anlamına gelir.

Yasal Durum:

29 Haziran 1990 tarihinden itibaren, 90/396/EEC Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği (Appliances Burning Gaseous Fuels Directive) Üye Ülkelerde zorunlu olmuştur. 19 Mart 2003 de Türkiye de Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği (90/396/AT) olarak yayınlanmıştır ve 1 Ocak 2004 tarihinde zorunlu hale gelmiştir.

Uygunluk Değerlendirme Prosedürleri

• AT Tip İncelemesi (Modül B) (EK II Madde 1)
• AT Tip Uygunluk Beyanı (Modül C) (EK II Madde 2)
• AT Tip Uygunluk Beyanı (Modül D) (EK II Madde 3) Üretim Kalite Güvencesi (ISO 9001:2000 Madde 7.3)
• AT Tip Uygunluk Beyanı (Modül E) (EK II Madde 4) Ürün Kalite Güvencesi (ISO 9001:2000 Madde 7.1 7.2.3 7.3 7.4 7.5.1 7.5.2 7.5.3)
• AT Tip Doğrulaması (Modül F) (EK II Madde 5)AT Birim Doğrulaması (Modül G) (EKII Madde 6)

AT TİP İNCELEMESİ (MODÜL B)
• Tasarlanan üretimin bir numunesi olan ve bu Yönetmeliğin kapsamına giren bir cihazın, Yönetmelik hükümlerine uygunluğunun onaylanmış kuruluş tarafından incelenmesi ve sertifikalandırılmasıdır.
• Yönetmelik kapsamına giren ve seri olarak imal edilen ürünler için zorunlu bir modüldür.
• Bu incelemenin sonucu olarak AT Tip Sertifikası yayınlanır.

AT Tip Uygunluk Beyanı (Modül C)
• AT Tipe Uygunluk Beyanı üreticinin ilgili cihazların AT Tip Sertifikasında belirtilen tipe uygunluklarını ve bu cihazların Yönetmeliğin temel gereksinimlerini karşıladığını beyan etmesidir.
• CE uygunluk markası cihazlara iliştirilir.
• CE uygunluk işaretinin yanına onaylanmış kuruluşun tanıtım numarası konulmalıdır.

AT Tip Uygunluk Beyanı (Modül D) Üretim Kalite Güvencesi
• Üretici cihazlar AT Tip Sertifikasında belirtilen tipe ve bu yönetmeliğin temel gereklerine uygunluğunu temin eden bir kalite sistemine sahip olmalıdır.
• Üretici cihazların AT Tip Sertifikasında belirtilen tipe ve bu yönetmeliğin temel gereklerine uygunluğunu beyan etmelidir.
• CE uygunluk markası cihazlara iliştirilir.
• CE uygunluk işaretinin yanına onaylanmış kuruluşun tanıtım numarası konulmalıdır.
• Üretici AT gözetimine tabidir. ISO 9001:2000 Madde 7.3. Onaylanmış Kuruluş en az 2 yılda bir bu gözetimi yapmak zorundadır. Üreticiye bu gözetimler ile ilgili rapor vermek zorundadır.
• Üretici AT gözetimi için kalite sistemine ilişkin dokümantasyonu ve muayene raporları, deney verileri, kalibrasyon verileri, ilgili personelin nitelikleri hakkındaki raporlar gibi kalite kayıtlarına ilişkin bilgileri sağlamalıdır.

AT Tip Uygunluk Beyanı (Modül E) Ürün Kalite Güvencesi
• Üretici cihazların AT Tip Sertifikasında belirtilen tipe ve bu yönetmeliğin temel gereklerine uygunluğunu temin eden bir kalite sistemine sahip olmalıdır.
• Üretici cihazların AT Tip Sertifikasında belirtilen tipe ve bu yönetmeliğin temel gereklerine uygunluğunu beyan etmelidir.
• CE uygunluk markası cihazlara iliştirilir.
• CE uygunluk işaretinin yanına onaylanmış kuruluşun tanıtım numarası konulmalıdır.
• Üretici AT gözetimine tabidir. ISO 9001:2000 Madde 7.1, 7.2.3, 7.3, 7.4, 7.5.1, 7.5.2, 7.5.3. Onaylanmış Kuruluş en az 2 yılda bir bu gözetimi yapmak zorundadır. Üreticiye bu gözetimler ile ilgili rapor vermek zorundadır.
• Üretici AT gözetimi için kalite sistemine ilişkin dokümantasyonu ve muayene raporları, deney verileri, kalibrasyon verileri, ilgili personelin nitelikleri hakkındaki raporlar gibi kalite kayıtlarına ilişkin bilgileri sağlamalıdır.

AT DOĞRULAMASI (MODÜL F)
• Üretici cihazların AT Tip Sertifikasında belirtilen tipe ve bu yönetmeliğin temel gereklerine uygunluğunu beyan etmelidir.
• CE uygunluk markası cihazlara iliştirilir.
• CE uygunluk işaretinin yanına onaylanmış kuruluşun tanıtım numarası konulmalıdır.
• Onaylanmış kuruluş ya her bir cihazı muayene ve test ederek ya da cihazları istatistiki bir bazda muayene ve test ederek cihazların bu Yönetmelik gereklerine uygunluğunu denetler.
• Onaylanmış kuruluş her cihaza bir kimlik numarası vermeli ve yapılan deneyler ile ilgili yazılı bir uygunluk sertifikası düzenlemelidir.
• İstatistiki denetim için cihazlar aynı koşullarda imal edilen aynı modelin birimlerinden oluşan tanımlanabilir yığınlar halinde gruplanmalıdır.
• Yığınlar rasgele aralıklar ile muayene edilir.
• Örneklemede uygun olmayan ürünler dışında diğer tüm ürünler piyasaya sürülebilir.
AT BİRİM DOĞRULAMASI (MODÜL G)
• Üretici cihazın, yönetmeliğin gereklerini sağladığını beyan etmelidir.
• CE uygunluk markası cihazlara iliştirilir.
• CE uygunluk işaretinin yanına onaylanmış kuruluşun tanıtım numarası konulmalıdır.
• EK IV’ te belirtilen tasarım dökümantasyonu onaylanmış kuruluşa sunulmalıdır.
• Tek bir cihaz için uygun muayene ve deneyler yapılır.
• Onaylanmış kuruluş gerekli gördüğü takdirde, cihaz monte edildikten sonra deney ve muayeneler uygulayabilir.

TASARIM DÖKÜMANTASYONU NELERİ İÇERİR? (EK IV)
• Cihazın genel bir tanımı
• Cihazın kavramsal tasarımları, imalat resimleri ile parça alt montaj gurubu, devrelerle ilgili diyagramlar
• Cihazın çalışmasını da içeren tanım ve açıklamalar
• Kısmen ya da tamamen uygulanan Standardların bir listesi ve bu standardlar uygulanmadığında EK I’ i karşılayacak çözümlerin tanımı
• Deney raporları
• Montaj ve kullanım talimatları
Uygun hallerde şunları da içermelidir:
• Cihaza takılan donanımla ilgili onay sertifikaları
• Cihazın üretim, muayene ve izlenme metodlarıyla ilgili onay ve sertifikalar
• Onaylanmış kuruluşun yaptığı değerlendirmeye faydalı olacak her türlü dökümanlar

TEMEL GEREKSİNİMLER (EK I)

GENEL ŞARTLAR (1.1)

• Cihazların tasarım ve üretimi, bu Yönetmeliğin 5. Maddesinde tanımlandığı gibi,
• Güvenli bir şekilde çalışıp
• İnsanları, evcil hayvanları ve malları tehdit etmeyecek biçimde yapılmalıdır.

Tüm Cihazlar, Piyasaya Sürüldüğünde (1.2);
• Montaj yapan kişiye yönelik teknik talimatnameyi
• Kullanıcıya yönelik kullanım ve servis talimatını
• Ambalajlarda da olmak üzere uygun uyarı bilgilerini
• Bu bilgi ve dökümanları, gönderilecekleri üye devletin resmi dil veya dillerine çevrilmiş olarak da birlikte bulundurmalıdır.
Donanım (1.3)
• Cihazın bir parçası olan donanım, talimatlara uygun monte edildiğinde, öngörülen amaçları doğru olarak yerine getirecek şekilde tasarlanmış ve üretilmiş olmalıdır.
• İlgili donanıma yönelik montaj, ayar, işleyiş ve bakım talimatları sağlanmalıdır.

Malzemeler (2.)
• Malzemeler, kullanım amaçlarına uygun olmalı ve maruz kalacakları çeşitli koşullara dayanıklı olmalıdır.
• Güvenlik açısından önem arz eden malzemelerin nitelikleri, cihazların üreticisi veya tedarikçisi tarafından garanti edilmelidir.

Tasarım Ve Konstrüksiyon (3)
Genel (3.1)

• 3.1.1 Mekanik Dayanıklılık
• 3.1.2 Yoğuşma
• 3.1.3 Dış Kaynaklı Yanma
• 3.1.4 Gaz Devresinde Su ve İstenmeyen Hava Sızıntısı
• 3.1.5 Yardımcı Enerji Kaynağındaki Normal Dalgalanma
• 3.1.6 Yardımcı Enerji Kaynağındaki Anormal Dalgalanma
• 3.1.7 Elektrik Kaynaklı Tehlikeler
• 3.1.8 Cihazın Basınç Altındaki Parçaları Güvenlik ve Kontrol
• 3.1.9 Güvenlik, kontrol veya düzenleme ekipmanında meydana gelecek bir aksaklık, tehlikeli sonuçlar doğurmamalıdır.
• 3.1.10 Güvenlik ekipmanları, kontrol ekipmanları tarafından devre dışı bırakılmamalıdır.
• 3.1.11 Müdahale edilmemesi gereken parçalar, uygun şekilde korunmalıdır.
• 3.1.12 Kontrol ve ayar donanımının taşıma veya kullanım sırasında devre dışı bırakılmasını önleyecek tedbirler alınmalıdır.

Yanmamış Gaz Çıkışı (3.2)

• 3.2.1 Gaz Sızıntı Miktarı
• 3.2.2 Yanmamış Gazın Cihaz İçinde Birikiminin önlenmesi
• 3.2.3 Kapalı mekanlarda ve odalarda kullanılacak cihazlar için yanmamış gaz birikimini engelleyecek özel donanım ve havalandırma

Ateşleme (3.3)

• Ateşleme ve yeniden ateşlemenin düzgün gerçekleşmesi
• Çapraz ateşlemenin sağlanması

Yanma (3.4)

• 3.4.1 Alev kararlığının temini ve yanma ürünlerinin sağlığa zararlı boyuta ulaşmaması (CO)
• 3.4.2 Yanma ürünlerinin kazara ortama yayılımının engellenmesi
• 3.4.3 Bacaya bağlı cihazların anormal çekiş durumlarında tehlike oluşturmasının önlenmesi
• 3.4.4 Bacasız ısıtma cihazları ve bacasız şofbenlerin sağlığı tehdit edici CO çıkarmasının engellenmesi

Enerjinin Rasyonel Kullanımı (3.5)

• Verim
• Teknolojik bilgi seviyesi ve emniyet unsurları hesaba katılarak enerjinin rasyonel kullanımının sağlanması

Sıcaklıklar (3.6)

• Cihazların,
• 3.6.1 Taban veya diğer yüzeylere yakın yerleştirilebilecek parçaları,
• 3.6.2 Müdahale edilebilecek düğme ve kolların yüzey sıcaklıkları,
• 3.6.3 Konutlarda kullanım için tasarlanmış cihazların dış kısımlarının yüzey sıcaklıkları kullanıcı ve özellikle çocuklar için tehlike oluşturmamalıdır.

Gıda Maddelerine Temas Eden Yüzeyler (3.7)

• Cihazın üretiminde kullanılan malzeme ve parçaların, temas halinde bulunabilecekleri gıda maddelerinin ve temizlik amaçlı suyun kalitelerini bozmalarının engellenmesi.